Uprawnienia
Osoba posiadająca patent żeglarza jachtowego, wydany na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów (Dz. U. z 2006 r., nr 105, poz. 712 - z późniejszymi zmianami) jest uprawniona do: - prowadzenia jachtów żaglowych bez lub z pomocniczym napędem mechanicznym po wodach śródlądowych, - prowadzenia jachtów żaglowych bez lub z pomocniczym napędem mechanicznym, o długości całkowitej kadłuba do 8,5 m, po wodach morskich, w strefie do 2 Mm od brzegu w porze dziennej. Osoby, które nie ukończyły 16 roku życia, realizują przyznane uprawnienia pod nadzorem osoby pełnoletniej*.
* Za prowadzenie jachtów pod nadzorem uważa się żeglugę w porze dziennej na akwenie, na którym prowadzona jest ciągła obserwacja, przy zapewnieniu możliwości podjęcia na tym akwenie natychmiastowej akcji ratowniczej z wykorzystaniem łodzi ratunkowej oraz odpowiedniego sprzętu ratunkowego i wyposażenia technicznego. Osoba prowadząca nadzór musi być pełnoletnia i posiadać patent żeglarza jachtowego lub wyższy.
Sposób uzyskania stopnia
Osoba pragnąca uzyskać stopień żeglarza jachtowego powinna:
1. Ukończyć kurs szkoleniowy na stopień żeglarza jachtowego.
Kurs szkoleniowy musi zostać przeprowadzony wg programu szkolenia PZŻ na stopień żeglarza jachtowego.
Szkolenie musi uzyskać akceptację właściwego OZŻ, a co za tym idzie musi być prowadzone przez osoby z odpowiednimi uprawnieniami instruktorskimi PZŻ, na odpowiednim sprzęcie i zabezpieczonym ratowniczo akwenie.
Ukończenie szkolenia potwierdza Kierownik Wyszkolenia Żeglarskiego (KWŻ) kursu odpowiednim zaświadczeniem.
2. Spełnić warunki podejścia do egzaminu na stopień żeglarza jachtowego.
Zgodnie z obowiązującymi aktualnie przepisami są to:
- ukończenie 12 roku życia
- złożenie wymaganych dokumentów:
* zaświadczenie o ukończeniu szkolenia na stopień żeglarza jachtowego (patrz p. 1),
* pisemna zgoda rodziców lub opiekunów prawnych na uprawianie żeglarstwa (dotyczy osób niepełnoletnich),
* zaświadczenie zawierające orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do uprawiania żeglarstwa,
* wniosek o wydanie patentu żeglarza jachtowego,
- wniesienie opłaty egzaminacyjnej (cennik).
3. Zdać egzamin na stopień żeglarza jachtowego.
Egzamin na stopień żeglarza jachtowego jest organizowany i przeprowadzany przez PZŻ zgodnie z wymaganiami egzaminacyjnymi na stopień żeglarza jachtowego.
Komisja Egzaminacyjna powoływana jest przez właściwe władze OZŻ.
Wszystkie terminy egzaminów dostępne są w siedzibach OZŻ.
4. Wnieść opłatę za wydanie patentu żeglarza jachtowego i dostarczyć 1 zdjęcie do patentu.
Po zdanym egzaminie należy dostarczyć do KE opłatę za wystawienie patentu i 1 zdjęcie o wymiarach 3,5 x 4,5 cm.
5. Odbiór patentu.
Po zatwierdzeniu dokumentacji egzaminacyjnej, biuro PZŻ wystawia patent żeglarza jachtowego i przesyła go na adres podany przez kandydata na wniosku egzaminacyjnym.
Program szkolenia
Osoba odbywająca szkolenie na stopień żeglarza jachtowego powinna opanować wiedzę i umiejętności praktyczne umożliwiające bezpieczne prowadzenie jachtu żaglowego w zakresie uzyskiwanych uprawnień.
1.1. WIEDZA TEORETYCZNA:
1. Wiadomości o śródlądowych jachtach żaglowych, ich wyposażeniu i obsłudze:
a) rodzaje jachtów śródlądowych, podział ze względu na budowę i eksploatację,
b) kategoria projektowa jachtu i warunki eksploatacji,
c) nazewnictwo podstawowych części składowych jachtu śródlądowego,
d) małe statki, instrukcja dla właściciela - PN-EN ISO 10240 (zobacz komentarz),
e) zasady bezpiecznego posługiwania się instalacjami jachtowymi,
f) wyposażenie jachtu niezbędne do bezpiecznej żeglugi: ratownicze, przeciwpożarowe, medyczne,
g) zasady eksploatacji jachtowego silnika przyczepnego.
2. Teoria żeglowania:
a) wiatr rzeczywisty i pozorny,
b) kursy jachtu względem wiatru,
c) siły działające na jacht,
d) zawietrzność i nawietrzność jachtu,
e) współpraca żagli,
f) działanie miecza i steru,
g) stateczność i pływalność jachtu.
3. Przepisy:
a) wybrane przepisy żeglugowe obowiązujące na wodach śródlądowych odnoszące się do żeglugi jachtowej: wybrane definicje, prawo drogi, sygnały wzrokowe i dźwiękowe statków, sygnały wzywania pomocy, znaki żeglugowe, ogólne przepisy bezpieczeństwa, wypadki i awarie - zasady postępowania, przepisy lokalne,
b) elementarne wiadomości o przepisach obowiązujących na wodach morskich w tym przepisy portowe,
c) etykieta jachtowa - zasady zachowania się na jachcie i obyczaje żeglarskie,
d) podstawowe zasady ochrony wodnego środowiska naturalnego.
4. Locja:
a) oznakowanie śródlądowego szlaku żeglugowego:
- informacje o korycie rzeki,
- żegluga na rzece,
- oznakowanie szlaku,
- elementarne informacje o budowlach hydrotechnicznych - śluza, jaz,
b) elementarne wiadomości o oznakowaniu wód morskich:
- oznakowanie nawigacyjne wód morskich (oznakowanie boczne, system IALA).
5. Ratownictwo:
a) bezpieczeństwo żeglugi i ratownictwo w żegludze śródlądowej:
- osobiste środki wypornościowe, rodzaje i sposoby posługiwania się nimi,
- inne środki bezpieczeństwa na jachcie śródlądowym,
- żegluga w trudnych warunkach pogodowych, przygotowanie jachtu i załogi,
- zasady zachowania się po wywrotce jachtu,
- wiadomości o służbach ratowniczych na wodach śródlądowych,
- podstawy pomocy przedmedycznej w najczęściej występujących obrażeniach na jachcie,
- zasady działań ratowniczych w trudnych warunkach pogodowych.
b) podstawowe informacje o ratownictwie na wodach morskich:
- Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa (SAR), Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne,
- ratownictwo brzegowe: brzegowe stacje ratownictwa, stacje ratownictwa morskiego,
- sygnałowe środki ratownicze.
6. Meteorologia:
a) podstawowe wiadomości o wiatrach - znajomość skali Beauforte'a,
b) podstawowa znajomość wybranych zjawisk meteorologicznych,
c) niebezpieczne dla żeglarzy zjawiska meteorologiczne, ich oznaki i sposób postępowania,
d) znajomość meteorologii w zakresie rozumienia komunikatów meteorologicznych w mediach,
e) podstawowa umiejętność uzyskiwania prognoz pogody.
7. Teoria manewrowania:
a) zasady wykonywania manewrów żeglarskich pod żaglami i na silniku,
b) umiejętność planowania i wyboru drogi jachtu,
c) znajomość podstawowych zasad techniki żeglowania w trudnych warunkach pogodowych.
1.2. UMIEJĘTNOŚCI PRAKTYCZNE:
1. Praca załogi na jachcie i bezpieczna eksploatacja jachtu śródlądowego:
a) taklowanie jachtu, klar jachtu,
b) obsługa żagli (w tym sposoby refowania)
c) obsługa osprzętu i podstawowych urządzeń na jachcie oraz związane z tym zasady bezpieczeństwa,
d) zasady cumowania jachtu,
e) umiejętność wiosłowania,
f) obsługa silnika przyczepnego,
g) umiejętność sprawdzenia stanu technicznego jachtu żaglowego i jego wyposażenia z uwagi na bezpieczeństwo żeglugi,
h) przygotowanie jachtu do żeglugi w trudnych warunkach pogodowych, w tym refowanie żagli.
2. Prace bosmańskie:
a) umiejętność wiązania podstawowych węzłów żeglarskich,
b) podstawowe naprawy jachtu, osprzętu i wyposażenia.
3. Umiejętność wykonania następujących manewrów jachtem typu slup o długości kadłuba większej niż 5,5 m pod żaglami:
a) manewry podstawowe: zwrot przez sztag, zwrot przez rufę, odejście od nabrzeża, dojście do nabrzeża, alarm "człowiek za burtą",
b) manewry dodatkowe: stawanie w dryf, dojście do boi, odejście od boi, stawanie na kotwicy, zejście z kotwicy, refowanie.
4. Umiejętność wykonywanie następujących manewrów jachtem żaglowym o długości kadłuba większej niż 5,5 m na silniku:
a) manewry podstawowe: odejście od nabrzeża, dojście do nabrzeża, alarm "człowiek za burtą",
b) manewry dodatkowe: dojście do boi, odejście od boi, holowanie pojedynczego jachtu.
5. Obrót lub przesunięcie jachtu przy pomoście, praca cumami.
1.3. NORMY I ZALECENIA:
1. Zaleca się, aby szkolenie praktyczne pod żaglami odbywało się w etapie początkowym na jachtach otwartopokładowych typu slup, a w etapie zaawansowanym na jachtach kabinowych typu slup.
2. Mając na uwadze program szkolenia zaleca się następującą normę czasu szkolenia :
a) wiedza teoretyczna - 20 godz.
b) umiejętności praktyczne - 80 godz.
3. Uwzględniając różne formy organizacji szkolenia praktycznego ustala się, aby czas szkolenia pojedynczej osoby za sterem jachtu nie był krótszy niż 20 godzin.
4. Zaleca się, aby podczas szkolenia wszystkie osoby przebywające na jachcie miały założone indywidualne środki wypornościowe, zgodne z obowiązującymi normami.
Warunki dopuszczenia do egzaminua
Warunkiem podejścia do egzaminu na stopień żeglarza jachtowego jest:
- ukończenie 12 lat (najpóźniej w dniu egzaminu),
- przedstawienie wymaganych dokumentów:
- złożenie wypełnionego wniosku egzaminacyjnego - okazując dokument tożsamości,
- wniesienie opłaty za egzamin - okazując dokument uprawniający do zniżki.
Wymagania egzaminacyjne
Wymagania egzaminacyjne na stopień żeglarza jachtowego.
1.1. EGZAMIN PRAKTYCZNY:
1. Egzamin praktyczny obejmuje:
a) manewrowanie jachtem pod żaglami,
b) manewrowanie jachtem na silniku,
c) umiejętność kierowania załogą,
d) pracę w charakterze członka załogi,
e) umiejętności z zakresu prac bosmańskich.
2. Umiejętność manewrowania:
a) manewry pod żaglami na jachcie typu slup o długości kadłuba większym niż 5,5 m,
b) manewry na silniku na jachcie typu slup o długości kadłuba większym niż 5,5 m,
c) egzamin można przeprowadzić przy sile wiatru (1 ÷ 5) oB, na akwenie manewrowym z dostępnym pomostem pozwalającym w pełni wykonać zadania egzaminacyjne, wyposażonym w sprawne urządzenia cumownicze i dostępną boją manewrową.
3. Manewry pod żaglami:
a) manewry podstawowe: zwrot przez sztag, zwrot przez rufę, odejście od nabrzeża, dojście do nabrzeża, alarm "człowiek za burtą".
b) manewry dodatkowe: dojście do boi, odejście od boi, stawanie na kotwicy, zejście z kotwicy, stawanie w dryf.
4. Manewry na jachcie na silniku:
a) manewry podstawowe: odejście od nabrzeża, dojście do nabrzeża, alarm "człowiek za burtą".
b) manewry pomocnicze: dojście do boi, odejście od boi, holowanie jachtu.
5. Zakres wymagań:
a) egzamin z manewrowania jachtem:
- manewrowanie jachtem pod żaglami:
. zdający wykonuje na jachcie pod żaglami minimum wszystkie manewry podstawowe wymienione w p. 3a,
. o ilości, kolejności i rodzaju manewrów decyduje KE,
- manewrowanie jachtem na silniku:
. zdający wykonuje na jachcie na silniku minimum wszystkie manewry podstawowe wymienione w p. 4a,
. o ilości, kolejności i rodzaju manewrów decyduje KE,.
- umiejętność kierowania załogą:
. zdający wykazuje na jachcie pod żaglami umiejętność: kierowania i planowania pracy załogi, wydawania komend i poleceń, egzekwowania ich wykonywania we właściwym momencie, podejmowania decyzji związanych z manewrowaniem i eksploatacją jachtu,
- praca w charakterze członka załogi:
. zdający wykazuje na jachcie pod żaglami umiejętność: reagowania na przechyły jachtu (balastowanie) bez polecenia prowadzącego, prowadzenia foka w stosunku do kierunku wiatru i ustawienia grota, prawidłowego wykonywania poleceń prowadzącego jacht, prawidłowego odpowiadania na komendy,
b) egzamin z prac bosmańskich:
- zdający wykazuje umiejętność wiązania 12 wymaganych węzłów oraz usuwania prostych usterek i awarii kadłuba i takielunku.
6. Definicje i interpretacje:
a) osoba zdająca egzamin z manewrowania jachtem pod żaglami i na silniku powinna samodzielnie sterować jachtem,
b) brak komend i poleceń wydawanych załodze przez zdającego egzamin może być traktowane, jako brak umiejętności z zakresu kierowania pracą załogi,
c) za właściwe wykonanie komend i poleceń rozumie się także umiejętność samodzielnego wykonania wszystkich czynności, których wymaga manewrowanie danym jachtem,
d) za prawidłowe wykonanie manewrów pod żaglami uważa się:
- zwrot przez sztag
. jacht zmienił hals podczas przechodzenia linii wiatru dziobem z zachowaniem zdolności manewrowej w ciągłej, nie przerwanej cyrkulacji, z kursu ostry bajdewind na kurs ostry bajdewind przeciwnego halsu,
- zwrot przez rufę
. jacht zmienił hals podczas przechodzenia linii wiatru rufą w ciągłej, nie przerwanej cyrkulacji, z kursu pełny baksztag na kurs pełny baksztag przeciwnego halsu,
- odejście od nabrzeża
. jacht odszedł od nabrzeża przy pomocy żagli i popłynął na zadanym halsie,
- dojście do nabrzeża
. jacht doszedł przy pomocy żagli we wskazane przez KE miejsce i zacumował w określony przez nią sposób,
- alarm "człowiek za burtą"
. ogłoszono alarm, wyznaczono obserwatora, podano środki ratunkowe po nawietrznej "człowieka za burtą" ,
. podejście do "człowieka za burtą" odbyło się na żaglach, na kursie bajdewind, właściwą burtą z prędkością ok. 1 węzła (ok. 0.5 m/s), w czasie nie dłuższym niż 3 minuty,
. wyznaczono odpowiednio wcześnie osoby do podjęcia "człowieka za burtą" i w zależności od konstrukcji jachtu podjęto go z wody na pokład,
. udzielono "człowiekowi" niezbędnej pomocy,
. utrzymano zdolność manewrową jachtu przez cały czas manewru,
- dojście do boi
. jacht zatrzymał się w linii wiatru, w odległości skutecznego zasięgu bosaka, a boja znajduje się przed dziobem lub przy burcie do wysokości want przedniego masztu,
. zacumowano jacht przy zrzuconym lub zrolowanym foku,
- odejście od boi
. jacht po postawieniu żagli i oddaniu cumy dziobowej odszedł od boi na zadanym halsie,
- stawanie na kotwicy
. sklarowano kotwicę i przygotowano dostateczną długość liny kotwicznej,
. rzucono kotwicę przy nieznacznym posuwaniu się jachtu do przodu w linii wiatru z jednoczesną cyrkulacją, lub po rozpoczęciu biegu wstecznego,
. zrzucono lub zrolowano foka, w razie konieczności podczas dryfu jachtu w linii wiatru luzowano linę kotwiczną,
- zejście z kotwicy
. po wyrwaniu kotwicy jacht odszedł na zadany hals,
. dokonano klaru kotwicy i liny kotwicznej.
- stawanie w dryf
. podczas kursu bajdewind bez luzowania wybranego foka nastąpiło przejście dziobem linii wiatru, ustawiono jacht burtą do wiatru, płetwę steru wyłożono na burtę nawietrzną i utrzymano jacht w dryfie.
e) za prawidłowe wykonanie manewrów na silniku uważa się:
- odejście od nabrzeża
. jacht odszedł na zadany kurs,
- dojście do nabrzeża
. jacht zatrzymał się we wskazanym przez KE miejscu,
- alarm "człowiek za burtą"
. jacht zatrzymał się prawidłową burtą przy człowieku a następnie wyciągnięto człowieka w odpowiednim do tego miejscu jachtu na jego pokład.
- dojście do boi
. jacht zatrzymał się w linii wiatru, w odległości skutecznego zasięgu bosaka, a boja znajduje się przed dziobem lub przy burcie do wysokości want przedniego masztu,
. zacumowano jacht i wyłączono napęd,
- odejście od boi
. jacht po uruchomieniu silnika i oddaniu cumy odszedł od boi na zadany kurs,
- holowanie pojedynczego jachtu
. gdy na jachcie sklarowano i zamocowano hol, prawidłowo go podano i przeprowadzono zespół holowniczy we wskazane miejsce,
f) obowiązuje znajomość 12 węzłów: prosty (płaski), ratowniczy (dwa sposoby), knagowy, buchta, ósemkowy, refowy, szotowy, flagowy, rożkowy, sztyk, wyblinka, cumowy żeglarski.
7. Stosuje się następujące kryteria ocen:
a) 5 (bardzo dobry)
- zdający wykonuje manewry pod żaglami lub na silniku w sposób bezpieczny i skuteczny, powtarzalny i pewny, bez poprawek, potrafi kierować załogą w sposób zdecydowany,
b) 4 (dobry)
- zdający wykonuje manewry w sposób bezpieczny i skuteczny bez poprawek, potrafi kierować załogą,
c) 3 (dostateczny)
- zdający wykonuje manewry pod żaglami lub na silniku w sposób bezpieczny i skuteczny z poprawkami, potrafi kierować załogą w stopniu wystarczającym,
d) 2 (niedostateczny) - ocena nie zaliczająca egzaminu
- zdający nie potrafi wykonać w sposób bezpieczny i skuteczny manewrów, nie potrafi kierować załogą,
- ze względu na bezpieczeństwo załogi lub jachtu odebrana została zdającemu komenda podczas egzaminu.
8. Uwagi końcowe:
a) przed egzaminem praktycznym KE powinna zapoznać zdających z niniejszymi wytycznymi, a po jego zakończeniu - omówić wyniki (szczególnie w przypadku ocen niedostatecznych),
b) KE ma obowiązek zapewnić bezpieczeństwo żeglugi w czasie trwania egzaminu
c) na życzenie zdającego KE powinna umożliwić mu zapoznanie się w czasie paru minut z własnościami żeglugowymi jachtu,
d) jeżeli KE uzna, że wykonywany manewr zagraża bezpieczeństwu załogi lub jachtu, powinna odebrać zdającemu komendę, co oznacza ocenę niedostateczną,
e) KE decyduje o tym czy wykonany manewr był bezpieczny i skuteczny oraz o ocenie egzaminu,
f) droga przebyta przez jacht i liczba zwrotów może być, co najwyżej dwukrotnie większa od uznanej przez KE za niezbędne,
g) osoba zdająca egzamin może wykonywany manewr przerwać i powtórzyć go od początku tylko raz,
h) egzamin z manewru: alarm "człowiek za burtą" odbywa się na otwartym akwenie,
i) ocena końcowa egzaminu praktycznego jest średnią arytmetyczną z poszczególnych jego członów.
1.2. EGZAMIN TEORETYCZNY:
1. Egzamin teoretyczny obejmuje sprawdzenie wiadomości z następujących przedmiotów: budowa jachtu, teoria żeglowania, przepisy, locja śródlądowa, ratownictwo, meteorologia.
2. Wiedzę z zakresu wiadomości teoretycznych należy sprawdzić w formie:
a) egzaminu pisemnego do wyboru przez KE:
- pisemne odpowiedzi na pytania,
- rozwiązanie testu,
b) ustnych odpowiedzi na pytania.
3. O wyborze formy egzaminu teoretycznego oraz pytaniach decyduje KE.
Powered by Patryk Przybyslawski
Darmowy hosting zapewnia PRV.PL